Voldoe aan de nieuwe Wet bestuur en toezicht rechtspersonen

De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen moet, de naam zegt het al, het bestuur en toezicht verbeteren bij verschillende rechtspersonen, waaronder stichtingen en verenigingen. Hiermee wil de overheid een eind maken aan zaken die bij sommige verenigingen helaas nog voorkomen als: slechte administratie, wanbestuur, een greep uit de kas door de penningmeester of een alleenheersende veurzitter die vriendjespolitiek bedrijft.

Bestaande praktijk formeel maken

Het goede nieuws is dat de meeste verenigingen in de praktijk al voldoen aan deze wet, maar alles wordt nu formeel en wettelijk vastgelegd. Een aantal zaken uit deze Wet bestuur en toezicht rechtspersonen worden dus een verplichting en moet en op papier komen te staan. Zo moeten verenigingen hun statuten aanpassen met een extra bepaling.

Aanpassen van de statuten

In statuten van je vereniging moet komen te staan wat er gebeurt als het bestuur geen beslissingen meer kan of mag nemen. Deze zogeheten ontstentenis of belet, moet je volgens de nieuwe wet formeel vastleggen. Dat kun je doen door bijvoorbeeld een continuïteitcommissie in te stellen die in dat geval de bevoegdheden van het bestuur overneemt. Dit geldt ook als er een bestuursfunctie vacant is.

Het aanpassen van de statuten hoeft niet per direct of per 1 juli als de wet ingaat. De vereniging mag dit wijzigen als er een andere statutenwijziging is, of op de algemene ledenvergadering. Denk er om dat een wijziging van de statuten ook via de notaris moet.

Belang van de vereniging voorop

Belangrijkste onderdeel van de wet is dat het bestuur en eventuele toezichthouders het belang van de vereniging altijd voorop moeten stellen. Dat doen jullie als bestuur natuurlijk al, maar vanaf 1 juli 2021 moet dit wettelijk geregeld zijn, net als bij ondernemingen het geval is.

Dit houdt bijvoorbeeld in dat wanneer je tegenstrijdige belangen hebt niet mag deelnemen aan de besluitvorming over een onderwerp. En dat de ene bestuurder niet meer stemmen mag uitbrengen dan de anderen samen. Het is daarmee uitgesloten dat een enkele bestuurder een beslissing van de rest van het bestuur kan verwerpen.

Aansprakelijkheid voor bestuursleden

De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen stelt ook dat bij een faillissement bestuurders alleen hoofdelijk aansprakelijk zijn als er sprake is geweest van onbehoorlijk bestuur en dat dit onbehoorlijk bestuur de reden is geweest van het faillissement. Een bestuurder die kan aantonen dat het onbehoorlijk bestuur niet aan hem of haar te wijten is, is niet aansprakelijk. En dat geldt ook voor de bestuurder die kan aantonen dat hij of zij niet nalatig is geweest bij het ondernemen van actie om het onbehoorlijk bestuur te veranderen.

De wet bestuur en toezicht rechtspersonen beschrijft verder nog een groot aantal zaken zoals het instellen van toezichthouders voor grote organisaties en bijvoorbeeld omni-verenigingen waar het bestuur zich niet bemoeit met de dagelijkse gang van zaken van de diverse takken.

Meer lezen? Of uitlegvideo zien?

Wil je meer informatie over deze wet? Lees hier alle details over de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen in het staatsblad.

De Koninklijke Nederlandse Hockeybond KNHB legt in deze YouTube video over de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen helder uit wat je als vereniging moet doen om aan deze nieuwe wet te voldoen.